Nasi na tapet! – wywiad z ZeZe by Magdalena Paluch

Paskudny Dwór rzuca coraz głębszy cień… ekhem, to znaczy, tego, działalność naszych agentów — w sensie Dworzan — przebija się coraz bardziej do Czytelniczej świadomości. Niedobroliterkowi piewcy Jednookiego przekonują, że nie takie bizarro straszne, podobnie jak niestraszni są sami bizarrofictioniści w swych osobach (bowiem w swych pomysłach straszni już bywają!). Tym zawiłym wstępem ogłaszamy, iż ukazał się wywiad z Waszą uniżoną Dworzanką, Zeter Zelke, o tu: Grozownia  pod linkiem o tym. Dla miłośników grozy (wywiady, beletrystyczne nowości, audycje i podcasty) polecamy miłej uwadze całą Grozownię. Co do wywiadu zaś, możecie też zapoznać się z nim poniżej. Warto, albowiem padło tam wyzwanie. Bizarro i ciężki ładunek symboliczny. Kto podejmie rękawicę? Kto napisze tekst okraszony symbolizmem, a klucz do zrozumienia symboli wywali do rynsztoka ku uciesze/strapieniu wszystkich zainteresowanych? Po raz kolejny dowodzimy, że bizarro to — w wolnym tłumaczeniu z anglosaskiego — dar, który nie przestaje dawać.

---

Magdalena Paluch: Cześć! Cieszę się, że dołączyłaś do drugiej edycji projektu #grozajestkobietą. Zanim do Ciebie napisałam, słyszałaś coś więcej o tej akcji? Czytałaś teksty koleżanek po piórze?

Zeter Zelke: Niestety nie. Z grozą nawiązałam bardziej zażyłe relacje, bo okazała się poczytniejsza. Nigdy nie miałam wielkiego parcia na horror, choć od zawsze lubiłam.

MP: Pamiętasz, kiedy sama dołączyłaś do grona autorek, które polubiły się z literaturą grozy? Kiedy został opublikowany Twój pierwszy tekst?

ZZ: Grozę lubię, odkąd pamiętam. Moje pierwsze opowiadanie opublikowano w 2012 roku, w antologii Nowa będącej pokłosiem konkursu literackiego zorganizowanego przez portal Horror Online.

MP: Jeśli się nie mylę, Twoją wizytówką, jeśli chodzi o teksty, jest bizarro. Gdybyś mogła krótko wyjaśnić (tym, którzy nie znają), co to jest i z czym się je, i czemu akurat najbardziej to właśnie bizarro przypadło Ci do gustu?

ZZ: Bizarro trudno zdefiniować. Przybiera ono tak wiele odmian, jak wiele jest gatunków literackich. Wspólnym mianownikiem są daleko posunięte: groteska i absurd. Dziwni bohaterowie. Zupełnie kosmiczni. Wysoki poziom abstrakcji. Różni ludzie szukają w bizarro różnych rzeczy. Jeśli o mnie chodzi, uwielbiam, kiedy nonsensowna zupa na koniec oferuje logiczne wnioski. Taki szok poznawczy. Porządek z chaosu. Coraz częściej też myślę, że bizarro nadaje się do uprawiania narracji okraszonej symboliką. Kto nie potrafi odszyfrować symboli, otrzyma niezrozumiały tekst. Kto potrafi – będzie mieć podwójny ubaw. No, tylko trzeba jeszcze umieć taki tekst napisać, co wcale łatwe nie jest. Niniejszym rzucam przyjaciołom w bizarro wyzwanie!

Zoltan Komor – węgierski bizarrofictionista, wywiad by Krzysztof Szabla

Krzysztof Szabla: Jak wygląda sytuacja z bizarro fiction na Węgrzech? Jesteś jedynym pisarzem z Węgier tworzącym w tym gatunku?

Zoltan Komor: Nie ma u nas sceny bizarro z prawdziwego zdarzenia, chociaż warto wspomnieć o kilku próbach wprowadzenia tego gatunku. Kiedyś jedno z liczących się wydawnictw uznało, że nadszedł czas na wrzucenie do oferty bizarro fiction. Chcieli wydać kilka książek Mellicka. Z uwagi na to, że byłem jedynym węgierskim twórcą bizarro, poprosili mnie, żebym pomógł im wybrać, od których najlepiej zacząć. Problem w tym, że chcieli opublikować możliwie najmniej kontrowersyjne teksty, a nawet Sweet Story było dla nich za mocne. Nie rozumiem jak planowali wydawać bizarro, skoro odrzuciło ich ledwie kilka nieprzyjemnych scen. Nieco później wraz z innym pisarzem – Gaborem Dajką – stworzyliśmy pierwsze i jedyne węgierskie undergroundowe czasopismo bizarro fiction „RobotGipsy”, w którym znalazły się teksty kilku węgierskich autorów oraz tłumaczenia zagranicznych. W zamian za pomoc wysłałem Mellickowi paczkę węgierskich cukierków, ale podobno nigdy ich nie dostał, pewnie celnicy zjedli je, myśląc, że to narkotyki. Czasopismo okazało się hitem, ale z uwagi na wysokie koszty druku, nie stworzyliśmy więcej numerów.

KS: Od wydania ostatniego twojego zbioru minęło trochę czasu. Piszesz coś nowego? Będzie to kolejny zbiór opowiadań, czy może powieść?

ZK: Skończyłem niedawno powieść „The Radiator Boy And The Holly Country”. Ma zostać wydana w okolicach Świąt przez amerykańskiego wydawcę Potter’s Groove Press. Jestem podekscytowany, bo jak dotąd pisałem jedynie opowiadania, a teraz będzie to powieść. Oczywiście bizarro, ale tylko częściowo – to surrealistyczne dark fantasy z elementami horroru i mistycyzmu, i szczyptą politycznej satyry. To historia chłopca wychowanego przez grzejnik, który nauczył go mówić dziwnym owadzim językiem kliko-stukotów oraz jak ogrzewać własne ciało, kiedy tylko zechce.

KS: Czytałeś jakieś książki Mellicka lub innych autorów bizarro fiction?

ZK: O tak, jak tylko odkryłem bizarro, zacząłem czytać wszystko, co tylko wpadło mi w ręce. „Razor Wire Pubic Hair” (wciąż moje ulubione) i „Abortion Arcade” przeczytałem jako pierwsze. Potem Bradley Sands, D. Harlan Wilson, Douglas Hackle i G. Arthur Brown stali się moimi ulubionymi autorami.

KS: Oglądasz też dziwne filmy? Masz swoje ulubione?

ZK: Tak! Cronenberg i Lynch byli moimi idolami, kiedy byłem nastolatkiem. Potem zainteresowałem się twórczością Jodorowskiego i Švankmajera. Zanim zostałem pisarzem, chciałem zostać surrealistycznym reżyserem filmowym i nakręciłem kilka dziwnych amatorskich filmów krótkometrażowych, na przykład „The Scissors”, które wciąż można znaleźć na Youtube.

KS: Kiedy po raz pierwszy usłyszałeś o bizarro fiction? Co sprawia, że lubisz ten gatunek?

ZK: Natknąłem się po raz pierwszy na bizarro fiction, kiedy w 2014 roku szukałem amerykańskiego wydawcy dla mojego pierwszego zbioru opowiadań „Flamingos In The Ashtray”. Tamte opowiadania były tak dziwne i surrealistyczne, że wszyscy wydawcy od razu je odrzucali. Dopiero kiedy trafiłem na stronę Bizarro Central, powiedziałem sobie „Ja pierdolę. To jest miejsce, którego szukałem”. Mieliśmy tych samych idoli – Johna Watersa, Franza Kafkę, Davida Lyncha oraz Tristana Tzarę. Wysłałem swój zbiorek do Burning Bulb Publishing, wydającego w tamtym czasie bizarro, a oni stwierdzili: „Tak, to jest bizarro!”, spodobało im się i wydali. Bizarro jest naprawdę świetne: ostre, zabawne, absurdalne i łączy awangardę z pulpą i popkulturą. Jest nieprzewidywalne. Nadal może szokować i zaskakiwać w świecie, w którym zwykle nic już nie szokuje i nie zaskakuje.

KS: Co myślisz o przyszłości bizarro fiction? Czy ten gatunek ma szansę stać się bardziej popularny?

ZK: W USA, miejscu narodzin tego gatunku, bizarro trochę umiera – wydawnictwa znikają, „Magazine of Bizarro Fiction” przestał istnieć, a długoletni pisarze bizarro odchodzą. Tu, w Europie, to wciąż coś nowego, wciąż coś, co możemy odkrywać, ale ogólnie rzecz biorąc, literacka scena się zmienia, a samo bizarro pozostawiło ogromny ślad wśród nowych wschodzących autorów i literackich społeczności. Na przykład ekstremalny horror i splatterpunk jest w tej chwili bardzo interesujący – jeśli przeczytasz „The Captive Dwarf” Seana Hawkera, zobaczysz, o czym mówię – o bizarro żyjącym poza tradycyjną sceną bizarro fiction. Ma to wpływ nawet na powieści young-adult, na przykład „The Monkey’s Penis” Steve’a Wetherella. Tak więc bizarro żyje, ale w innych formach, pozostawiając ślady w innych gatunkach – i to jest piękne!

KS: Dziękuję za odpowiedzi.

Gdzie Diabeł się boi, tam Paskuda pośle, czyli wywiad może nie rzeka, ale mały strumyk z Patrykiem Boguszem

Patryka Bogusza przedstawiać nikomu nie trzeba. Wiele razy gościł na Niedobrych Literkach ze swoimi tekstami. W zeszłym roku Paskud miał przyjemność patronować jego powieści pod tytułem „Obślizgłe paluchy”. W tym roku ukazała się nowa książka Patryka – „Tęgoryjec”.

Na te okoliczność postanowiliśmy nieco przepytać Patryka. Długo wił się na stole sekcyjnym, wiele potu, krwi i innych płynów ustrojowych wylało się z jego umęczonego torturami ciała, nim zdecydował się mówić. Ale jak już zaczął, to poszło. Efekty poniżej.

 

„Mamy zamiar nadal chodzić razem na siłkę, więc wszystko jest możliwe” – wywiad z Kyrczem i Kainem w sprawie świrów

Jak to mogłoby wyglądać, taka wojna świrów? Świry to raczej kiepski materiał na żołnierza, nawet jak się ich wypuści ze zwyczajowych habitatów: specjalistycznych szpitali, domów pełnych kotów i wulgarnych malowideł na ścianach czy choćby z parlamentu. Zwłaszcza w kaftanie bezpieczeństwa ciężko się walczy, bo jak to, zębami kłapać, kopać? Właśnie, a broń świrów? Czy nadawałyby się na nią gumowe kurczaki (lub obłe instrumenta kształtów organicznych z tegoż materiału, jeżeli nie dość że świr, to zbok), czy może bardziej puszczone od tyłu i na cały głos nagrania nieskładnych przemów tychże wariatów (taka metoda w stylu tego, co armia pewnej potęgi robiła jeńcom heavy metalem)?

No właśnie, kto normalny by wiedział, jak świry wojują?

Czy Kazek i Dawid normalni są, to ocenić może tylko komisja najwybitniejszych psychiatrów, ale fakt faktem – książkę o tytule Wojna Świrów napisali, więc pewnie co nieco wiedzą. A skoro wiedzą, to trza przesłuchać. Do niecnego czynu zwywiadowania swoich ukochanych protegowanych Paskud wysłał niejakiego Grzywacza, bo on był ponoć kilka razy w bliskiej obecności rzeczonych i nic mu nie odcięli, ani nawet nie odgryźli. Efekty poniżej, oczywiście bizarro do dwubocznego kwadratu lub trójściennego sześcianu (to już rozstrzygną sobie jacyś psychopatyczni matematycy).

Grzegorz Gajek o Bizarro dla Qfantu

Uważni czytelnicy i odwiedzacze niedobrych literek z pewnością kojarzą postać Grega Gajka. Ze smutkiem, ale podszytym dumą, Paskud przyznaje (w razie czego jednak będzie zaprzeczał i szedł w zaparte), że Gajek zasłużył sobie na sławę nie tylko bytnością na polskiej scenie bizarro. Szerszemu (i nudniejszemu – jak dodaje Paskud; tym razem można cytować) światu Grzegorz znany jest z kilku mniej więcej klasycznych powieści fantastycznych.

Z okazji wydania Ciemnej strony księżyca, Grzegorz Gajek udzielił obszernego wywiadu dla Qfantu. Całość tekstu znajdziecie TUTAJ (z przedrukiem na Onibe). Serdecznie zachęcamy do lektury długiej, bardzo ciekawej rozmowy, jaką z Gregiem odbył tajny agent Paskuda – niejaki Darek Be. Tymczasem zaś, zapraszamy Was do lektury fragmentu, który dotyczy bezpośrednio i pośrednio ukochanego przez nas wszystkich bizarro.

Miłego czytania!

Bizarro kontra ekstrema, czyli niedobre literki wywiadują Edwarda Lee

Pula autorów horroru, których książki ukazują się na naszym rynku, jest nadal mocno ograniczona. Stałą są King, Koontz i Masterton, a co do regularnej obecności innych… sytuacja pozostawia wiele do życzenia, bo wiele zasłużonych nazwisk nie pojawiło się u nas w ogóle lub wyłącznie w antologiach. Na Zachodzie horror to jednak biznes w innej skali i wiele tamtejszych legend nie udało się nam jeszcze nawet poznać. Dlatego, gdy jakiś znany autor z USA zakorzeni się mocniej w świadomości polskich fanów, trzeba się cieszyć.

Takim casusem jest właśnie Edward Lee – legenda amerykańskiego horroru bez trzymanki, autor ogromnej ilości książek i opowiadań (w tym kilku uznawanych za najostrzejsze dzieła literackie, jakie opublikowano), który od początku kariery zanurzał czytelników w świecie pełnym najokrutniejszych form przemocy i seksualnego upodlenia, nie stroniąc jednak od… specyficznego czarnego humoru (żeby się o tym przekonać, starczy sięgnąć po Przejażdżkę, którą znajdziecie na łamach Bizarro Bazaru). Lee współpracował ze wszystkimi największymi pisarzami horroru ekstremalnego – od Jacka Ketchuma do Wratha Jamesa White’a; a jego wpływ na tę odmianę grozy jest wciąż ogromny. W Polsce dotychczas ukazały się co prawda jego powieści należące do tych lżejszych –  Sukkub, Golem oraz Ludzie z Bagien – ale mieliśmy okazję posmakować tego prawdziwie mocnego Lee choćby dzięki nominowanemu do nagrody Brama Stokera opowiadaniu Pan Kadłubek, które u nas zawarto w antologii 13 Ran.

A, że Edward Lee posiada pewne konotacje z bizarro, a jego twórczość z pewnością interesuje fanów naszego ukochanego gatunku, gdy tylko mieliśmy okazję, poprosiliśmy autora o wywiad… Efekty naszego przepytywania znajdziecie poniżej. Wywiad przeprowadził i przetłumaczył Marek Grzywacz, z nieocenioną pomocą i inicjatywą Tomasza Czarnego, któremu serdecznie dziękujemy!

Zapytaj Paskuda # 1 – A czo to szom wakacje?

Powszechnie wiadomo, że szerokie masy społeczne wielbiące i czczące Paskuda są nie tylko bardzo szerokie, ale i ciekawe otaczającej je rzeczywistości. Badania statystyczne przeprowadzone przez kilka renomowanych ośrodków, m.in. No Name i Limited Responsibility & Co. wskazują, iż typowy fanatyk Paskuda spędza sporo czasu przed komputerem i bardzo niewiele poza naturalną strefą występowania, czyli własnym bunkrem (czasami zwanym także mieszkaniem). Nie ma się zatem co dziwić, że skrzynka pocztowa Paskuda zapełnia się w zastraszającym tempie desperackimi zapytaniami o wszystko i o nic. Paskud, jak na eksperta przystało, z prawdziwą i paskudną przyjemnością zamierza rozwiać wszystkie wasze wątpliwości. A my… cóż możemy dodać od siebie? Jeśli przeżyliście tyle lat, ile przeżyliście, no i macie mniej więcej wszystkie ręce oraz nogi tudzież inne kończyny fakultatywne, to z pewnością garść paskudowej wiedzy wam nie zaszkodzi. No, nie bardziej niż promieniowanie radioaktywne Czarnobyla i głupota polskich polityków.

Lecz, mimo wszystko, nie przesadzajcie z trzymaniem Paskuda za słowo. Drań używa słabego kleju (podróba ukraińska) i już raz tak było, że jakiś frajer złapał go za ogonek przy „ę” i później miał pretensje do świata, Paskuda i MKOL, bo jak się ogonek ułamał, to wpadł w pokrzywy.

Cóż… Przejdźmy po prostu do inauguracyjnej porcji pytań do naszego eksperta. Będzie tematycznie, w zgodzie z pogodą zaokienną.